بر اساس آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، تحریم خرید نفت ایران، بر روند تولید و صادرات نفت این کشور تاثیر گذاشته و مشتریان نفت ایران در هفته‌های اخیر واردات نفت از دیگر کشورهای تولیدکننده را افزایش داده‌اند.

در آخرین گزارش ماهانه آژانس بین المللی انرژی که روز جمعه، دهم فوریه (۲۱ بهمن)، منتشر شد، آمده است: با آن که اتحادیه اروپا ممنوعیت خرید نفت خام ایران را از ماه ژوئیه اجرایی می‌کند، در شرایط کنونی روند خرید و فروش نفت در بازار جهانی تغییر کرده و مبادلات جدیدی در حال شکل‌گیری است.

به گزارش این نهاد بین‌المللی، برآوردها نشان می‌دهد که با اجرایی شدن تحریم خرید نفت خام ایران از سوی اتحادیه اروپا، دیگر کشورهای تولیدکننده نفت می‌توانند تا یک میلیون بشکه از مجموع ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه نفت خام صادراتی روزانه ایران را جبران کنند.

فعالان در بازار نفت به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که این برآورد آژانس بین‌المللی انرژی زیاد به نظر می‌رسد، ولی تحت هر سناریویی، این احتمال وجود دارد که تولید و صادرات نفت ایران به میزان قابل توجهی کاهش یابد.

رویترز به نقل از موسسه جی‌بی‌سی که یک نهاد مشاوره انرژی مستقل است، گزارش داده است که تولید نفت خام ایران امسال حدود ۹ درصد کاهش می‌یابد و به ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز می‌رسد.

برآورد شده است که ظرفیت تولید نفت خام ایران در دو سال گذشته بیش از ۲۵۰ هزار بشکه در روز کم شده است و امسال ممکن است ۳۰۰ هزار بشکه دیگر از تولید نفت ایران کاسته شود.

"احتمال توقف تولید نفت ایران"

آژانس بین‌المللی انرژی که به عنوان مشاور برای بسیاری از کشورهای صنعتی جهان فعالیت می‌کند، اعلام کرده است که احتمالا بر اثر تحریم خرید نفت ایران، این کشور ناگزیر می‌شود بخشی از نفت خام خود را که به فروش نرفته است، در نفتکش‌ها به صورت ذخایر نفت روی آب نگهداری کند و یا حتی در صورت ادامه تحریم‌ها، تا پایان سال میلادی جاری، تولید نفت را متوقف کند.

در این گزارش آمده است: "تحریم‌های بین‌المللی که صادرات کنونی نفت ایران را هدف قرار داده است، تا اول ماه ژوئیه اجرایی نمی‌شود، ولی این محدودیت ها از هم‌اکنون بر روند تجارت نفت خام در بازارهای اروپا، آسیا و خاورمیانه تاثیر گذاشته است."

آژانس بین‌المللی انرژی اضافه کرده است: "در سال گذشته اتحادیه اروپا واردکننده تنها حدود ۶۰۰ هزار بشکه از نفت خام صادراتی روزانه ایران بوده است، ولی تحریم‌های اقتصادی گسترده آمریکا و اتحادیه اروپا که برای محدودیت تعاملات مالی با بانک مرکزی ایران اعمال شده‌اند، می‌تواند تاثیر به مراتب بیشتری بر روند صادرات نفت ایران بگذارد و مهم‌ترین مسیر پرداخت پول نفت ایران را مسدود کند."

در این گزارش آمده است: "خریداران اروپایی، واردات نفت خام ایران را کاهش داده‌اند و خریداران آسیایی به دنبال یافتن گزینه‌های دیگری هستند."

این آژانس، کشورهای روسیه، عراق و عربستان سعودی را به عنوان کشورهایی که می‌توانند کمبود ناشی از توقف احتمالی تولید نفت ایران را جبران کنند، معرفی کرده است.

"واردات چین هم کم می‌شود"

در گزارش ماهانه آژانس بین‌المللی انرژی همچنین آمده است که چین به عنوان بزرگ‌ترین خریدار نفت خام ایران، در یک سال گذشته روزانه حدود ۵۵۰ هزار بشکه از نفت خام صادراتی این کشور را وارد کرده است، ولی احتمالا در سه ماه اول سال ۲۰۱۲ میلادی، معادل حدود نیمی از این میزان نفت خام را از ایران می‌خرد.

اختلاف نظر بر سر قیمت خرید نفت خام، دلیل کاهش احتمالی واردات نفت خام ایران از سوی چین اعلام شده است؛ "بر اساس گزارش‌ها، چین خرید نفت خام از عربستان سعودی، روسیه و آنگولا را در ماه‌های اخیر افزایش داده است."

به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، هند به عنوان یکی دیگر از خریداران عمده نفت خام ایران، به خرید نفت بیشتر از عربستان سعودی روی آورده است.

دیگر خریداران نفت خام ایران در آسیا از جمله ژاپن و کره جنوبی هم میزان خرید نفت خام از کشورهای غرب آفریقا به ویژه آنگولا و نیجریه را افزایش داده‌اند.